Kościół św. Antoniego w Tworogu. Tak wygląda z lotu ptaka

Wpierw była kaplica, półtora wieku później wzniesiono kościół. Z czasem okazało się, że świątynia jest za mała i trzeba było ją rozbudowywać.

Kaplice w Tworogu, Świbiu i Potępie ufundował hrabia Jerzy Leonard de Colonna, a wybudował Marcin Grochowski. Było to w II połowie XVII wieku. Jak podano w nieco późniejszym protokole wizytacyjnym, wzniesiona z cegły kaplica w Tworogu była długa na 15, a szeroka na 8 łokci.

Na wzniesieniu kaplicy troska o życie religijne mieszkańców okolicznych ziem nie zakończyła się i hrabia Jan Franciszek Juliusz de Verdugo, spadkobierca hrabiego Georga Leonarda de Colonna zaczął zabiegać o utworzenie parafii. Jak to się stało, że dziedzicem był kuzyn, a nie brat i siostra hrabiego Colonny? Otóż rodzeństwo spadkodawcy przeszło na luteranizm, czego ten nie był w stanie zaakceptować i ich wydziedziczył.

Kuzyn de Verdugo, w którego ręce trafił majątek hrabiego Georga Leonarda, starał się o utworzenie w należących do niego Kotach parafii, rzecz jasna, rzymsko-katolickiej. To nastąpiło 13 czerwca 1687 r. Dekret erekcyjny podpisał sufragan bp Karl Franz Neander von Petersheide w imieniu biskupa wrocławskiego Franza Ludwiga von Pfalz-Neuburga. Ten był głową diecezji nie tylko wrocławskiej, ale też Wormacji, Trewiru i Moguncji. Jakby tego było mało w 1694 r. został wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego. Znany jest z tego, że zatrzymał falę procesów o czary, na skutek której w XVII wieku na terenie księstwa nyskiego spalono na stosie ponad 250 kobiet i dziewczynek. Z jego poparciem jezuici otworzyli uniwersytet we Wrocławiu.

"Według dekretu erekcyjnego z 1687 r. dotychczasowy kościół filialny w Kotach miał być parafialnym, natomiast murowana kaplica pw. św. Antoniego w Tworogu miała być kościołem filialnym. Z czasem przyjęła się nazwa: "Parafia w Tworogu". W latach 1696–1697 do murowanej kaplicy dobudowano drewnianą nawę. Z fundacji hrabiego Franciszka Colonny dobudowano kaplicę św. Jadwigi z kryptą, w której 2 października 1783 r. pochowano fundatora" – podaje ks. dr hab. Piotr Górecki w opracowaniu "Parafie i kościoły diecezji gliwickiej".

Tam też można znaleźć informacje, że na początku XIX wieku rozebrano kaplicę i w latach 1815–1817 w jej miejscu wybudowano nowy kościół. Fundatorem świątyni był Karol von Gastheimb, a budowniczym tarnogórski architekt Krzysztof Worbs.

Podczas budowy nie ustrzeżono się błędów i kilkanaście lat później, aby nie doszło do katastrofy budowlanej, konieczny był generalny remont.

W latach 1905-1906, staraniem księdza proboszcza Mikołaja Knossaly, kościół znacznie powiększono, dodając transept (nawa poprzeczna) i prezbiterium. Podwyższono także wieżę kościelną.

[ZT]35732[/ZT]