Zbrosławice były wtedy modne. Urokliwa dolina Dramy przyciągała rzeką i pięknymi widokami. Miejscowość jako popularne miejsce wypoczynku odwiedzali mieszkańcy z dużych miast. Chcieli odpocząć od zgiełku i przemysłu. Strona Dramatal Mój Heimat, czyli Dolina Dramy Moja Mała Ojczyzna to podróż do innego świata.
Stronę prowadzi Adam Nietsch. Mieszka w Zbrosławicach od urodzenia. Czuje się z miejscowością bardzo związany. Historia zawsze go interesowała, ale 10 lat temu zajął się nią na poważnie. Zbiera archiwalne karty pocztowe i fotografie, ma też rozległą wiedzę o lokalnej historii. Opublikował trzy artykuły związane z historią Zbrosławic i okolic.
Zbrosławice, rozlewisko rzeki Dramy, wydawca A.Kothe. Fot. Ze zbiorów A. Nietsch
– Stwierdziłem, że historia nie może być zamykana w szufladzie. Podczas pandemii powstał pomysł utworzenia strony historycznej. Ponieważ istniała już jedna poświęcona lokalnej historii, chciałem, żeby miała nieco inny charakter. Dlatego jest utrzymana w klimacie polsko-śląskim – opowiada. Zależało mu także żeby pokazać śląskość w sposób atrakcyjny, a nie prześmiewczy czy wulgarny, jak czasami zdarza się to np. w telewizji.
– W latach 30. XX wieku lokalni przedsiębiorcy promowali Zbrosławice i dolinę Dramy. Na ówczesnych kartach pocztowych pojawiało się zdanie: ulubione miejsce wypoczynku. Tak reklamowali się w większych miastach: Gliwicach, Bytomiu, Pyskowicach. Ludzie przyjeżdżali tu na weekendy, Zbrosławice były postrzegane jako miejscowość wypoczynkowa. Nie była bogata, ale miała klimat. W kontraście do wielkich, industrialnych przestrzeni miejskich, z hutami i kopalniami. Tu zaczynała się zielona część Śląska – wspomina.
Właśnie taki obraz doliny Dramy – miejsca modnego, zielonego, gdzie przyjemnie spędza się czas w pięknych okolicznościach przyrody - wyłania się ze strony Dramatal Mój Heimat, czyli Dolina Dramy Moja Mała Ojczyzna. Adam Nietsch podkreśla, że rzeka wiązała ludzi, tworzyła wspólnotę.
– Zbrosławice z reguły są pokazywane przez pryzmat kościoła, zamku i stadniny. Przed wojną w dolinie Dramy była knajpa na knajpie. W Kamieńcu była jedna, w Zbrosławicach aż pięć. Karty pocztowe z doliny Dramy były wydawane przez osoby prowadzące interesy – sklepy, knajpy - jako forma reklamy – opowiada Adam Nietsch.
Przykład to budynek, w którym dziś mieści się lokal Kucharz Gastronom. Na archiwalnej karcie pocztowej ze zbiorów pana Adama można zobaczyć, jak budynek wyglądał na przełomie XIX i XX wieku. Była tam sala taneczna, ponoć także kręgielnia.
Kiedy zaczął się interesować przedwojennymi kartami pocztowymi z Kamieńca i Zbrosławic, uprzedzano go, że jest ich niewiele. Jednak w czasie 10 lat udało mu się zgromadzić 57 sztuk. Ściąga je z całej Europy, korzysta z portali aukcyjnych na czele z Ebay.pl i paru stron specjalistycznych. Karty pocztowe "wróciły" do doliny Dramy z Niemiec, Austrii, Francji, Wielkiej Brytanii, najdalej aż z Cypru. W jego zbiorach znajdują się karty pocztowe sygnowane przez A.Kothe, tarnogórskiego wydawcę z przełomu XIX i XX wieku i B.Woitek lokalnego, zbrosławickiego wydawcę z lat 30. i 40. XX wieku. Adam Nietsch chętnie sięga też do artykułów publikowanych w ówczesnej prasie. Zarówno niemieckojęzycznej m.in. "Der Oberschlesische Wanderer" czy "Oberschlesien im Bild", jak i polskojęzycznej: "Dziennik Śląski", "Gazeta Ludowa", "Gazeta Opolska", "Górnoślązak", "Katolik", "Katolik Codzienny". Korzysta też z prasy wydawanej po 1945 roku. Strona koncentruje się na dolinie Dramy: Zbrosławicach, Kamieńcu, ale w zakładce "Ze bysuchym (w odwiedziny) do.." pojawiają się sąsiednie miejscowości.
Stronę prowadzi non-profit, poświęcając wolny czas. Warto dodać, że nie jest jedyna. Historią gminy Zbrosławice zajmują się też "Zbrosławice / Dramatal West / Broslawitz", "Ziemiecice.pl" oraz "Immenwald".
– Zaskoczeniem jest, że na archiwalnych fotografiach wszystko wygląda ładniej niż obecnie. Zbrosławice były wtedy modne, pojawiały się w przewodnikach turystycznych jako miejscowość warta odwiedzenia. Smuci jak zmienił się stan rzeki – mówi. Wokół niej koncentrowało się życie. Na zdjęciach widać, że było tam dużo ptactwa: gęsi, kaczek. Na rzece były dwa baseny: jeden bliżej Tarnowskich Gór, woda była zabierana kołowrotem. W tej chwili został fragment muru, można go dostrzec w okresie jesienno-zimowym. Podobno jeszcze w latach 50. był użytkowany. Drugi basen był blisko zamku. Bliskość rzeki miała jednak minusy. Z notatek prasowych wynika, że była źródłem epidemii cholery.
Archiwalne fotografie i karty pocztowe to nie wszystko. Adam Nietsch w zbiorach ma m.in. "paszport" dla konia z 1928 roku. Właścicielem zwierzęcia był Peter Gralla z Księżego Lasu. W środku jest pieczęć weterynarza powiatowego z polskich Tarnowskich Gór i pieczęć niemieckiego urzędu celnego z ówczesnych Broslawitz (dzisiejszych Zbrosławic). Paszport trafił do zbiorów mieszkańca Zbrosławic z... Białegostoku. W jego ręce trafił też plakat reklamowy firmy rowerowej działającej w Zbrosławicach. I plakietka reklamowa tego sklepu. To skutek porządków na strychu. – W czasie takich porządków dużo rzeczy trafia na śmietnik, bo wydają się bezwartościowe, np. wycinki z gazet. Gdybym zajął się się tym 20 lat temu, takich rzeczy byłoby więcej - mówi pan Adam.
Po wielu miejscach nie ma już śladu. Jedną z nich jest szkoła szybowcowa w Zbrosławicach. Funkcjonowała od 1938 roku do 1945 roku. – Bardzo mnie dziwi, że nie ma po niej żadnych pocztówek. Zwykle takie miejsca były bardzo dobrze obfotografowane – zaznacza.
Pan Adam dalej chce rozwijać stronę, zwłaszcza że spotkała się z bardzo pozytywnym odzewem.
– Może za rok lub dwa, kiedy zbierze się więcej materiału, uda się opublikować jakieś większe wydawnictwo np. album. Gdyby połączyć materiały od wszystkich kolekcjonerów zajmujących się lokalną historią powstałby bardzo obszerny materiał – mówi.
[FOTORELACJA]26947[/FOTORELACJA]
0
0
0
0
0
0
