Harcerskie sztandary ze Strzybnicy

W Szkole Podstawowej nr 13 w Strzybnicy przechowywane są dwa stare harcerskie sztandary. To pamiątki po VII drużynie męskiej i VII drużynie żeńskiej, które kiedyś działały w tej miejscowości, dziś dzielnicy Tarnowskich Gór.

Pozostały po nich sztandary, trochę pożółkłych zdjęć, garść wspomnień, ale o początkach harcerstwa w Strzybnicy nie zachowało się zbyt wiele wiadomości. W swoim zarysie historii tarnogórskiego hufca ZHP Tadeusz Jurasz przytacza jedynie za Alfredem Skrabanią, że VII Męska Drużyna Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego w Strzybnicy powstała w 1925 roku. Jej założycielem i pierwszym drużynowym był uczeń seminarium nauczycielskiego Ryszard Świętek, którego wspomagał nauczyciel szkoły powszechnej w Piasecznej Feliks Witecki. Początkowo drużyna liczyła 36 harcerzy, ale w 1936 r. już tylko 19. Pierwszym przybocznym był Karol Bock, który z czasem zastąpił R. Świętka na stanowisku drużynowego. Stanowisko przybocznego zajął z kolei Alojzy Krowiarz. Funkcje zastępowych pełnili: Piotr Woźnica, Aleksander Sobania i Leon Hakuba.

Kres jawnej działalności harcerskiej położył wybuch wojny i okupacja niemiecka, ale wielu harcerzy było zaangażowanych w podziemiu antyhitlerowskim. Po II wojnie światowej harcerstwo w Strzybnicy zostało wznowione, ale już po kilku latach, tak jak wszędzie, nastały dla niego trudne czasy. Wyszyte na sztandarach hasło "Bóg i Ojczyzna" oraz orzeł w koronie nie podobały się komunistycznej władzy. Nie zmieniła tego nawet krótka odwilż polityczna w Polsce po październiku 1956 r.

? Pod koniec lat 50. obie drużyny w Strzybnicy uległy rozwiązaniu, a harcerskie sztandary przechowywał przez długi czas, dziś już nieżyjący druh Jan Bomba. W 2010 r. przekazał je mnie, wiedząc, że jestem byłym harcerzem i członkiem Stowarzyszenia Szarych Szeregów w Gliwicach, którego krąg działa w Tarnowskich Górach. Uznałem, że na oba sztandary powinny powrócić historyczne korony orłów, które po wojnie kazano usunąć. Wyszyła je moja siostra, Józefa Panońko ? mówi Stanisław Wasylów, mieszkaniec Strzybnicy, pochodzący z Buczacza, z przedwojennego województwa tarnopolskiego, tuż po wojnie harcerz VII Drużyny Harcerzy.

Dziś harcerskie sztandary przechowywane są na stałe w Szkole Podstawowej nr 13 w Tarnowskich Górach-Strzybnicy. ? Zależało mi na tym, aby trafiły w dobre ręce, ale nie wszystkie instytucje do których się zwracałem były nimi zainteresowane. Cieszę się, że pani dyrektor Jolanta Lukawska chętnie je przyjęła pod dach swojej szkoły. Są eksponowane w gablotach na zaszczytnym miejscu, przypominając o dawnych harcerzach i harcerkach ze Strzybnicy. Opiekuje się nimi nauczycielka, pani Sabina Gurowiec ? dodaje Stanisław Wasylów.

2 września w strzybnickim kościele parafialnym zostanie odprawiona msza św. w intencji zmarłych harcerzy, a także ofiar hitlerowskiej egzekucji, zamordowanych w lesie pod Pniowcem 17 września 1939 r.

Krzysztof Garczarczyk