Dotacja na zabytkowy park

Ponad 52 tys. zł. wynosi dotacja Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, którą otrzymał szpital pulmonologiczny w Tarnowskich Górach na rewitalizację zabytkowego parku.

Prace pielęgnacyjne drzewostanu zespołu pałacowo-parkowego przy ul. Lipowej w Tarnowskich Górach będą kosztowały ponad 70 tys. zł. Obejmą m.in. wycinkę drzew, które są w bardzo złym stanie, usunięcie samosiejek oraz cięcia pielęgnacyjne i założenie wiązań scalających pękające pnie. ? Ponieważ park jest zabytkowy, drzewostan został oceniony przez dendrologa, wpisanego na listę śląskiego konserwatora zabytków. Na tej podstawie wytypowano drzewa do wycinki ? mówi Andrzej Adrabiński z działu technicznego Zakładu Pulmonologii w Tarnowskich Górach. ? Z parku korzystają nasi pacjenci, którym musimy zapewnić bezpieczeństwo. Przy ogrodzeniu od strony budynku starostwa są spróchniałe drzewa, ich stan grozi wywróceniem się na zaparkowane po drugiej stronie płotu samochody.

Dworski park na Karłuszowcu, którego część należy obecnie do szpitala, przez wiele lat był zaniedbywany. Drzewa, które zasadzono przy jego założeniu w latach siedemdziesiątych XIX wieku, pozostawiono same sobie. Pomiędzy nimi pojawiły się samosiejki, sporo jest także spontanicznych, nieprzemyślanych nasadzeń. Część drzew, rywalizując o światło, zaczęła rosnąć znacznie odchylona od pionu, co teraz grozi ich wywróceniem. Wiosną tego roku jedno z drzew wywróciło się na ogrodzenie od strony szkoły plastycznej.

? Poza zapewnieniem bezpieczeństwa, celem zabiegów jest dążenie do przywrócenia pierwotnego układu parku ? mówi Andrzej Adrabiński.

Wykarczowane mają zostać także krzewy nasadzone na fundamentach dawnego pałacowego budynku gospodarczego. W tym miejscu powstanie coś w rodzaju lapidarium, pozostałości fundamentów mają zostać wyeksponowane na krótko przystrzyżonym trawniku. Prace potrwają do marca przyszłego roku.

Wiosną informowaliśmy o dotacji WFOŚiGW w Katowicach dla starostwa powiatowego. 166 tys. zł przeznaczono na rewitalizację części zabytkowego parku przy Zespole Szkół Artystyczno?Projektowych w Tarnowskich Górach. ? Za te pieniądze zostaną wykonane zabiegi pielęgnacyjne na 87 drzewach i 10 krzewach. Zostanie wyciętych 35 drzew i sfrezowane pnie ? informował wówczas Michał Kampa, rzecznik prasowy Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach. Prace mają zakończyć się do listopada.

Natomiast w 2015 r. Tarnowskie Góry otrzymały dotację w wysokości prawie 17 tys. zł. na ochronę alei lipowej biegnącej wzdłuż ul. Lipowej przy której jest dawny pałac, obecna siedziba Zakładu Pulmonologii w Tarnowskich Górach.

Park na Karłuszowcu ma ciekawą historię. Wcześniej to miejsce nazywano Bugaj, co oznaczało kępę młodych drzew lub krzewów. Jak podaje Tadeusz B. Hadaś w Historii Tarnowskich Gór, w drugiej połowie XVII wieku powstał tutaj folwark, obok którego w 1658 r. wzniesiono dwór. W połowie XVIII wieku Franciszek Ludwik hrabia Henckel von Donnersmarck z Nakła Śląskiego kupił posiadłość, dwór przebudował na okazały, klasycystyczny pałac, w którym umieścił także zarząd dóbr hrabiowskich. To obecny budynek Zespołu Szkół Artystyczno?Projektowych w Tarnowskich Górach. Folwark "Dorota" zmienił też nazwę na "Dwór Karola" na cześć ojca Karola Józefa Erdmanna. Stąd od niemieckiego Carlshof nazwa Karłuszowiec. Charakterystyczne rzeźby św. Jana Nepomucena i św. Floriana, które stoją przed budynkiem szkolnym ufundowała hrabina Leopoldyna, żona Franciszka Ludwika. Pałacyk przy ul. Lipowej, gdzie dzisiaj mieści się szpital pulmonologiczny, powstał około roku 1890.

"Wokół potężnego gmach u założono w końcu XVIII wieku ogród (Carlshofer Garten), który przekształcono w park. Między drzewami ustawiono w parku altany wypoczynkowe. W 1959 roku w głównym gmachu byłego zarządu dóbr otwarto szkołę odzieżową, zaś w 1964 roku w budynku przy ulicy Lipowej uruchomiono szpital przeciwgruźliczy. Stojącą obok willę zaadaptowano na potrzeby przedszkola. Obecnie park podzielony jest płotami na kilka niezależnych części, co uniemożliwia korzystanie z niego. Do założenia wiedzie aleja złożona z ponad 50 starych lip drobnolistnych (ulica Lipowa). Wewnątrz parku uwagę zwracają również aleje: klonowa oraz krótsze ? grabowa i dwie lipowe. Drzewostan parku tworzą głównie: lipy drobnolistne, klony zwyczajne i jawory, graby zwyczajne, buki zwyczajne, jesiony wyniosłe i kasztanowce zwyczajne. Ciekawostką są owocujące okazy leszczyny tureckiej w głębi parku oraz niezwykłej urody dąb czerwony, rosnący na skwerze przy ulicy Legionów. W 1992 roku zespół pałacowo-parkowy został wpisany do rejestru zabytków" ? napisał Tadeusz B. Hadaś.

Jarosław Myśliwski