W 1884 r., na pamiątkowym kopcu w parku górniczym przy kolonii Fryderyk w Bobrownikach, ustawiono obelisk z piaskowca o kształcie wysmukłej, 3?metrowej piramidy.
Wykuto na nim koronę, pod nią godło górnicze i medalion z profilem głowy króla Fryderyka Wielkiego. Na przeciwległej płaszczyźnie umieszczono napis: Pod Fryderyka Wielkiego błogosławionym berłem dokonał hrabia Reden tu w szybie Rudolfina 16 lipca 1784 r. pierwszego znaleziska rudy ołowiu. W oryginale wyglądało to tak: Unter Friedrich d. Grosen gesegneten Szepter machte Graf Reden hier im Rudolphine-Schacht am 16. Juli 1784 den ersten Bleierzfund.
Obelisk przeniesiono w 1910 r. do parku miejskiego i dodano napisy, też w języku niemieckim, o genezie powstania pomnika, lokalizacji szybu Rudolfina oraz przyczynie przekazania pomnika Wolnemu Górniczemu Miastu Tarnowitz.
W listopadzie 1930 r. nieznani sprawcy rozpylili pomnik w parku, wysadzając go w powietrze. Powody tego mogły być różne. Rewanż za I rozbiór Polski, w którym Fryderyk Wielki miał udział bezsporny. Niewiara w to, że hrabia Reden osobiście znalazł rudę w szybie. Nazwa Tarnowitz stała się nieaktualna, bo miasto od 1922 r. nosiło nazwę Tarnowskie Góry. Ktoś nie uważał ich już za Wolne Miasto Górnicze, bo kopalnia Fryderyk zakończyła eksploatację w rejonie miejskim w 1913 r.
Jan Nowak w swej Kronice z roku 1927 na stronach 171-174 wymienia 18 obiektów, określając je jako pomniki i zabytki. Nie ma wśród nich ww. obelisku. Być może nie uznano go za zabytek, bo miał w 1927 r. tylko 43 lata.
Starszy od niego był krzyż z inskrypcją na cokole upamiętniającą księcia Jana Opolskiego i margrabiego Georga Hohenzollerna ustawiony na płycie Rynku w 1858 r. oraz zwieńczony krzyżem obelisk ku czci pruskiego polityka Steina, wzniesiony w 1862 r. na Nowym Rynku, dzisiejszym placu Żwirki i Wigury. Obydwa ufundował katolicki proboszcz ks. Wawretzko. Chociaż nie wysadzono ich w powietrze i nie trafiły w nie cząstki antymaterii, nie pozostał po nich nawet pyłek.
Ten sam ksiądz postawił przy kościele Apostołów Piotra i Pawła jeszcze jeden pomnik w formie krzyża i z napisami na cokole. Kilkanaście widocznych jeszcze gotyckich liter i data roczna 1859 nie pozwalają domyślić się pełnego przekazu inskrypcji.
Nie mnie decydować, czy krzyż jest zabytkiem, bo pomniki to materia delikatna i krucha w starciu z polityką lub dynamitem.
Mieczysław Filak
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz