W ostatnich latach w Tarnowskich Górach wybudowano lub zmodernizowano ponad 100 km kanalizacji, powstało 20 przepompowni i Centralna Oczyszczalnia Ścieków. Na rzece Stole, która jeszcze kilka lat temu była cuchnącym ściekiem pojawiły się bobry. O skutkach ekologicznych inwestycji długo można by mówić.

Budowę kanalizacji na tak dużą skalę rozpoczęto w Tarnowskich Górach ponieważ miastu groziły potężne kary za zanieczyszczanie środowiska. Problemem był olbrzymi koszt inwestycji. W sumie trzy fazy (czwarta jest na etapie rozliczania) kosztowały ponad 217 mln zł. Tarnowskim Górom udało się zdobyć dofinansowanie i ponad 125 mln zł pochodziło z unijnego Funduszu Spójności.

Fundusz z pomocą

Warto wspomnieć, że gdy inwestycja powoli ruszała i każde wsparcie było na wagę złota, z pomocą przyszedł Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. ? Budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków fundusz dofinansował kwotą blisko 8 mln zł. Z inwestycją związana była także modernizacja kolektora północnego, potrzebnego do osiągnięcia pełnego efektu ekologicznego. Kolektor to nitka łącząca dzielnice Centrum, Osada Jana, Lasowice, Sowice i Bobrowniki Śląskie z Centralną Oczyszczalnią Ścieków. Jego modernizacja była niezwykle istotna i fundusz wziął na siebie główny ciężar finansowania. Tutaj dofinansowanie wynosiło 6,6 mln zł, przy całości kosztów zadania nieco ponad 8 mln zł ? powiedział nam 2012 r. Krystian Smuda, kierownik zespołu gospodarki wodnej i ochrony wód Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Poza wsparciem finansowym WFOŚiGW w Katowicach świadczył przy tej inwestycji jeszcze pomoc ekspercką. ? Dotyczyła przede wszystkim konsultacji przy sporządzaniu wniosku o uzyskanie wsparcia finansowego z funduszy. Eksperci pomagali także w trakcie budowy, jak również przy weryfikowaniu osiągniętych efektów rzeczowych i ekologicznych. Pomoc wiązała się też z wyborem rozwiązań technicznych przy modernizacji kolektora północnego. Był on przewymiarowany i ten problem trzeba było rozwiązać. Kolejna sprawa to sugestie dotyczące rozwiązań technologicznych, aby kolektor działał sprawnie przynajmniej przez najbliższe 50 lat ? wyjaśnił wówczas kierownik Smuda.

Ekologia z kanalizacji

Skutki ekologiczne budowy kanalizacji można długo i na różne sposoby przedstawiać za pomocą liczb, tabelek i skomplikowanych wyliczeń. Lepiej chyba w przystępny i opisowy sposób wyjaśnić po co nam kanalizacja. Z wielu powodów, ale jeden jest szczególnie istotny. Zanieczyszczając wodę czy grunty, szkodzimy sami sobie. Nieczystości, które mogą przedostawać się przez nieszczelne dna zbiorników bezodpływowych (tzw. szamb), czy też poprzez ich nielegalne wylewanie, mogą wracać do nas wraz z wodą wydobywaną ze studni głębinowych. Szkodliwe substancje, dostające się na pola, mogą powrócić wraz z żywnością. Dzisiaj, szkodząc naturze, szkodzimy jeżeli nie sobie samym już teraz, to naszym dzieciom czy wnukom. "Nie odziedziczyliśmy Ziemi po naszych przodkach, pożyczamy Ją od naszych dzieci" ? mawiali indianie Lakota.

W wyniku trzech faz inwestycji, do kanalizacji sanitarnej zostały podłączone domostwa w których mieszka ponad 12 tys. mieszkańców Tarnowskich Gór z dzielnic, gdzie wcześniej nie było sieci kanalizacyjnej. Po zakończeniu trzeciej fazy projektu skanalizowane zostało 98,2 proc. aglomeracji.

Zauważalny gołym okiem nie tylko dla ekologów i specjalistów w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej jest stan rzeki Stoły. Poprawa jakości wód jest widoczna w Strzybnicy, ale także w Boruszowicach, Tworogu i Potępie, gdzie Stoła wpływa do Małej Panwi, a dalej jej wody trafiają do Odry i Morza Bałtyckiego.

Jarosław Myśliwski