Niemiecki na cenzurowanym

W czterech szkołach gminy Zbrosławice w trakcie roku szkolnego z planu lekcji klas VII zniknął język niemiecki jako język mniejszości narodowej. To efekt kontroli śląskiego kuratorium oświaty.

Przez lata niemiecki jako język mniejszości narodowej i jako język obcy funkcjonowały równolegle. Oba przedmioty miały różną podstawę programową. Języka mniejszości dzieci uczyły się od I klasy, a niemiecki był wybierany jako drugi po angielskim język obcy w VII klasie. Dzięki wcześniejszej nauce uczniowie nie zaczynali wtedy od zera. Ale w 2018 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej wydało stanowisko, w którym stwierdziło, że nie można łączyć niemieckiego jako języka mniejszości z niemieckim jako językiem obcym. W praktyce oznacza to, że szkoła musi w VII klasie wprowadzić trzeci język obcy lub rodzice muszą wypisać dziecko z języka mniejszości narodowej. Wtedy uczniowie będą mogli uczyć się niemieckiego jako języka obcego. Sytuacja jest więc absurdalna.

? To jawna dyskryminacja. Wiadomo, że dzieci mają mnóstwo zajęć i nie będą w stanie uczyć się trzeciego języka. Dla dobra dziecka rodzice będą je wypisywać z języka mniejszości, żeby tego uniknąć. Przez tyle lat język mniejszości nikomu nie przeszkadzał, a nagle pojawia się opinia MEN i jest realizowana przez kuratoria. A to nie ustawa, ani rozporządzenie, więc czy na tej podstawie powinno się podejmować działania? ? uważa Oskar Zgonina, przewodniczący Mniejszości Niemieckiej w Tarnowskich Górach.

Krytycznie o działaniach MEN wypowiada się również Zuzanna Donath-Kasiura, sekretarz Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. Powołuje się na trzy niezależne opinie prawne m.in. Biura Analiz Sejmowych, które mówią, że nie ma sprzeczności w tym, że dzieci uczą się jednocześnie języka niemieckiego jako języka mniejszości i języka nowożytnego. Sprawa odbiła się w województwie opolskim szerokim echem.

Zuzanna Donath-Kasiura zwraca uwagę, że sytuacja jest krzywdząca dla siódmoklasistów, którzy na egzaminie chcą zdawać język niemiecki. Żeby tak było, muszą rezygnować z języka mniejszości, a więc dodatkowych lekcji. I często zaczynają w VII klasie naukę na niższym poziomie niż dotychczas. ? Z informacji jakie docierają z województwa śląskiego, wynika, że kuratorium najpierw zatwierdziło plany, w których niemiecki był jako obcy i język mniejszości, a teraz, w trakcie roku szkolnego, wydaje inne zalecenie. Tymczasem do końca września rodzice składali deklarację o udziale dzieci w zajęciach mniejszości. Teraz nie mnogą się wycofać, a dzieci ? zdawać niemieckiego na egzaminach ? zaznacza.

W gminie Zbrosławice taki problem dotknął 4 placówki. Szkoły w Wieszowie, Miedarach, Kopienicy i w Czekanowie po październikowej kontroli i zaleceniach kuratorium musiały zmienić plany lekcji. We wszystkich z zajęć klas VII zniknął niemiecki jako język mniejszości. ? Kuratorium na podstawie stanowiska MEN zalecił dyrektorom podjęcie działań, a dyrekcje miały 7 dni na wprowadzenie zaleceń w życie ? mówi Aleksandra Hangiel, naczelnik wydziału społecznego w Urzędzie Gminy w Zbrosławicach. Podkreśla, że gmina zaproponowała, że dla siódmoklasistów każdej ze szkół zostanie utworzone kółko języka niemieckiego. Będą to dwie godziny lekcyjne w tygodniu. Dzięki temu nie będą traciły dodatkowych lekcji języka niemieckiego. Z kolei w szkole w Tworogu, również po kontroli, język mniejszości niemieckiej w tym roku został w planie klas VII, a placówka wprowadziła dodatkowy język nowożytny.

Anna Kij z Kuratorium Oświaty w Katowicach odpowiada, że dyrektorzy planując organizację roku szkolnego, wiedzieli o nowych przepisach. ?Wizytatorzy przeprowadzili kontrole w celu sprawdzenia, czy uwagi kuratorium do projektów arkuszy organizacji na rok szkolny 2019/2020 zostały uwzględnione .Nie można więc uznać decyzji kuratorium jako "nagłej". 19 kwietnia 2018 r. na wewnętrznej platformie wymiany informacji z dyrektorami szkół zostało zamieszczone stanowisko MEN w tej sprawie. Dyrektorzy wiedzieli więc od kwietnia 2018 roku, jak powinni organizować naukę języków obcych ? mówi.

Alicja Jurasz

***

Stanowisko MEN z 2018 r., podpisane przez podsekretarza stanu Macieja Kopcia: Jeśli uczeń uczestniczy w nauce języka mniejszości narodowej, nie może równocześnie uczyć się w szkole tego języka jako języka obcego. (...)Traktowanie języka mniejszości narodowej, wbrew obowiązującym przepisom prawa, jako języka obcego nowożytnego,stanowi nieuprawnione pozbawienie uczniów deklarujących chęć nauki języka mniejszości, prawa do nauki dwóch języków obcych nowożytnych.

***

W powiecie tarnogórskim nauka języka mniejszości odbywa się w 29 szkołach.