Tarnowskie Góry mają 36 schronów i ukryć. Większość jest w złym stanie. Czy te schrony jeszcze chronią?

W Tarnowskich Górach jest 2279 miejsc w 36 schronach i ukryciach. W przypadku ataku wystarczy miejsca dla niecałych 4 proc. mieszkańców. Gdyby doszło do użycia broni masowego rażenia, niewiele to pomoże szczęśliwcom, którym uda się tam schronić. Budowle ochronne są w złym stanie technicznym, mają m.in. sparciałe ogumienia, które mają zapewnić hermetyczność czy nieczynne agregaty fitowentylacyjne. Władze miasta w 2018 r. wystąpiły do wojewody śląskiego w sprawie finansowania budownictwa ochronnego. Odpowiedź nie nastraja pozytywnie.

W Tarnowskich Górach działa sprawny system powiadamiania o zagrożeniach. Na terenie miasta jest 14 syren alarmowych. Dźwięk modulowany trwający 3 minuty oznacza ogłoszenie alarmu, a ciągły jego odwołanie.

Na utrzymanie systemu w gotowości Tarnowskie Góry otrzymują z budżetu państwa 3100 zł rocznie.

– Tymczasem umowa serwisowa na urządzenia alarmowe opiewa na 9 500 zł. Dwie trzecie kosztów ponosi miasto. Dodatkowo płaci za usuwanie usterek – mówi Wojciech Żmudziński, naczelnik Wydziału Zarządzania Kryzysowego.

Naczelnik Żmudziński jest autorem pisma do wojewody jako szefa obrony cywilnej województwa w sprawie finansowania budowli ochronnych.

– Sprawy obronności leżą w kompetencjach państwa i to władze państwowe powinny zapewnić pieniądze na utrzymanie schronów i ukryć w odpowiednim stanie – uważa naczelnik Żmudziński.

 W Tarnowskich Górach jest 36 schronów i ukryć. Większość z nich została wybudowana w latach 50., w początkowej fazie zimnej wojny. W rejonie ulic Kościuszki, Mickiewicza, Okrzei i Wojska Polskiego wybudowano osiedle, na którym każdy blok miał w piwnicach miejsce przeznaczone do ukrycia się na wypadek ataku. Można było dostać się do niego z wnętrza budynku oraz z zewnątrz wyjściem awaryjnym, które zaczynało się szybem wyłazowym. Część włazów zlikwidowano podczas rewitalizacji osiedla.

Sporo schronów jest na kolei, gdyż zakładano, że podczas wojny atakowane będą korytarze transportowe. Miejsca ukrycia budowano także na terenie zakładów pracy. Najnowsze, z lat 80. i 70., na terenie Faseru i dawnego Fazosu są w stosunkowo najlepszym stanie.

   – Budowle ochronne w czasie pokoju mogą służyć jako pomieszczenia magazynowe, ale na nasz sygnał muszą zostać opróżnione i przygotowane do realizacji celów ochronnych – mówi naczelnik Żmudziński.

Czy ze względu na stan techniczny schrony i ukrycia spełniają jeszcze swoją rolę? Większość różni się od piwnic jedynie bardziej wytrzymałym stropem i metalowymi drzwiami, których nie sforsuje gruz w wypadku zawalenia się budynku. Niektóre mają jeszcze prowadzące na zewnątrz wyjścia ewakuacyjne.

– Natomiast te obiekty nie mają systemów utrzymania życia. Nie są odporne na działanie czynników broni masowego rażenia – mówi naczelnik Żmudziński.

Ponieważ drzwi mają sparciałe ogumienia, nie zapewniają hermetyczności. W złym stanie są czerpnie powietrza, nie działają agregaty fitowentylacyjne i inne urządzenia.

Na te problemy władze Tarnowskich Gór zwracały uwagę wojewodzie już 4 lata temu. "Wyrażam przekonanie, że zagadnienie to nie dotyczy wyłącznie miasta Tarnowskie Góry, ale całego państwa. Według posiadanej informacji w roku 2013 ilość schronów w Polsce wynosiła 28 687 o pojemności 1 135 239 miejsc. Zapewne od tego czasu ilość ukryć uległa zmniejszeniu, m.in. ze względu na fatalny stan techniczny" – napisano.

Wojewoda odpowiedział, że wielokrotnie zwracał się w tej sprawie do szefa obrony cywilnej kraju, że doprowadzono do powołania specjalnego zespołu, który zajmuje się tą tematyką i że trwają prace nad projektem ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ale na razie, gdy chodzi o schrony i ukrycia, to "koszty utrzymania spoczywają na właścicielach (administratorach)". W Tarnowskich Górach są nimi m.in. wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, nawet osoby prywatne. Biorąc pod uwagę zapisane w prawie kompetencje dotyczące zapewnienie obronności kraju, jak i mechanizmy gospodarki rynkowej, argumentacja wojewody nie jest przekonująca. 

– Sprawy obronności muszą być finansowane przez państwo. Mam nadzieję, że nowa ustawa o obronności kraju jednoznacznie rozwiąże problem odpowiedzialności za finansowanie utrzymania budowli ochronnych – mówi naczelnik Żmudziński.

[ZT]35348[/ZT]