Kalety proszą o prolongatę nakazu wymiany kotłów

W jaki sposób władze Kalet wspierają mieszkańców w wymianie pieców na ekologiczne? Czy miasto jest przygotowane na spełnienie wymogu likwidacji kopciuchów? Rozmowa z Klaudiuszem Kandzią, burmistrzem Kalet.

– Od 2 lat w Urzędzie Miejskim w Kaletach działa punkt konsultacyjny programu Czyste Powietrze. Czy przynosi zadowalające efekty?

– O skuteczności punktu świadczy miejsce w rankingu programu "Czyste Powietrze", który publikuje Polski Alarm Smogowy. W III kwartale tego roku najwięcej wniosków złożono w województwie śląskim, gdzie w powiecie tarnogórskim najlepiej wypadły Kalety. O pozycji w rankingu decyduje wskaźnik, którego wartość wyznacza liczba wniosków złożonych z danej gminy na 1000 budynków jednorodzinnych. Nasze miasto zajęło 15. miejsce w rankingu ogólnopolskim, mieszkańcy złożyli 71 wniosków. Kwartał wcześniej Kalety były na 21. miejscu w Polsce z 75. złożonymi wnioskami.

– Z końcem tego roku mieszkańcy mają obowiązek wymienić na ekologiczne piece, które są starsze niż 10 lat lub nie mają tabliczek znamionowych. Czy Kalety są przygotowane na te zmiany?

– Właśnie występujemy do marszałka województwa śląskiego o prolongatę tego terminu. Po pierwsze wsparcie z programu Czyste Powietrze dla wielu naszych mieszkańców jest niewystarczające. Analizowaliśmy między innymi sytuację samotnie mieszkającej starszej kobiety. Koszt wymiany źródła ciepła na piec na pelet to wydatek rzędu 18,5 tys. zł. Pomoc z programu Czyste Powietrze w jej wypadku wynosi 60 proc. kosztów, czyli 12 tys. zł. Tej mieszkanki nie stać na to, by wyłożyć z własnej kieszeni 6,5 tys. zł wkładu własnego. W przypadku czteroosobowej rodziny, która nie ma podwyższonego progu dofinansowania, dotacja wynosi 45 proc. Nie wszystkich stać na to, by samemu zapłacić 9,5 tys. zł. Kolejny problem to rozliczanie w drodze refundacji. Mieszkańcy muszą najpierw pokryć koszty wymiany pieca z własnej kieszeni, a dopiero potem mogą otrzymać zwrot ich części. Dobrze, że pomoc z programu Czyste Powietrze jest, ale powinna być większa.

– Kto powinien dołożyć pieniędzy mieszkańcom?

– Jeżeli sejmik województwa śląskiego postawił wymóg wymiany źródeł ciepła, to powinno za tym pójść także wsparcie finansowe. 

– Czy, nazwijmy to, ubóstwo energetyczne to jedyny argument, by wstrzymać w Kaletach nakaz wymiany starych pieców na ekologiczne?

– Nie. Zabiegamy o gazyfikację miasta i teraz zachodzi obawa, że nasze wieloletnie starania legną w gruzach, a straci na tym także środowisko naturalne, bo błękitne paliwo jest bardzo ekologiczne. Gazyfikacją są zainteresowani nie tylko mieszkańcy, zorganizowaliśmy też spotkanie z przedstawicielami Polskiej Spółki Gazowniczej dla odbiorców przemysłowych. Jest duże zainteresowanie. Mamy także inwestora, których chce budować kotłownię dla osiedla przy ul. 1 Maja. Ale ma być opalana gazem i czeka na gazyfikację miasta. W przypadku Kalet roczne zapotrzebowanie na gaz szacuje się na poziomie miliona metrów sześc. Teraz obawiamy się, że przymus wymiany pieców przekreśli plany gazyfikacji. Stare źródła ciepła zostaną wymienione na mniej ekologiczne niż gazowe.

– Kalety mają już pewne doświadczenia we współpracy z PSG, które przełożyły się na ograniczenie niskiej emisji.

– W budynku Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Jędrysku, który jest własnością miasta, zmieniliśmy system ogrzewania. Wcześniej była tam niewydolna kotłownia, w której spalano miał węglowy. Każdej zimy z komina wydobywały się kłęby ciemnego dymu. Jesienią ubiegłego roku zakończyła się przebudowa kotłowni i systemu centralnego ogrzewania. Teraz jest zasilany gazem. Przy MOW powstała tzw. wyspa. To cysterna, z której jest czerpane paliwo gazowe. Do niej mogą zostać podłączone także budynki z pobliskiego Osiedla Królów. Mieszkańcy są tym zainteresowani.

– A co z budynkami użyteczności publicznej w Kaletach? Czy dalej są źródłem niskiej emisji?

– Wszystkie zostały poddane termomodernizacji. Ostatnimi były Miejski Dom Kultury i budynek dawnego gimnazjum w Kaletach. W pierwszym w ramach termomodernizacji przebudowano kompletnie niewydolną kotłownię węglową na olejową, instalację centralnego ogrzewania, instalację ciepłej wody wraz z montażem solarów, wyremontowano i ocieplono dach oraz elewację budynku. O wiele większym wyzwaniem był budynek gimnazjum, wpisany do gminnej ewidencji zabytków. Z zewnątrz ceglane ściany zostały oczyszczone i uzupełniono spoiny, docieplono strych, wymieniono stolarkę. Ponieważ budynek już wcześniej był ogrzewany z ekologicznej kotłowni szkoły podstawowej, do zmodernizowania pozostała tylko sieć centralnego ogrzewania. Zamontowano też instalację fotowoltaiczną o mocy 20 kW. Na inwestycję wartą 4 mln zł zdobyliśmy unijną dotację w wysokości 2 mln 346 tys. zł.

– W Kaletach, w ramach unijnego projektu, montowano instalacje fotowoltaiczne nie tylko na budynkach użyteczności publicznej, ale także na domach prywatnych.

– W 2017 r. miastu udało się zdobyć 4,5 mln zł z funduszy unijnych na kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne. Dofinansowanie trafiło do kilkuset mieszkańców. Kolektory słoneczne zamontowano w 179 budynkach mieszkalnych, a ogniwa fotowoltaiczne w 210 gospodarstwach domowych. W ogniwa zostały również wyposażone urząd miejski oraz oczyszczalnia ścieków.

Program pochłonął ponad 5 mln zł. Zamontowanie kolektorów bądź ogniw na jednym domu kosztowało około 10 tys. zł. Właściciel płacił 1752 zł w przypadku, gdy zdecydował się na kolektory słoneczne i 2028 zł za ogniwa.  Efekt ekologiczny, o który przede wszystkim chodziło, to mniejsze zanieczyszczenie powietrza. W skali roku użycie kolektorów przyniosło ograniczenie emisji CO2 o 219 ton, pyłu PM10 o 9 ton. Zużycie węgla przez mieszkańców zmniejszyło się o 100 ton. Zastosowanie ogniw fotowoltaicznych dało oszczędności energii o 319 megawatów, a emisję CO2 zmniejszyło o ponad 300 ton.

W 2021 r. otwarliśmy największą w powiecie tarnogórskim instalację fotowoltaiczną, na potrzeby oczyszczalni ścieków.  W ten sposób ograniczyliśmy emisję pyłów do atmosfery.

– Czy będą kolejne projekty w Kaletach mające na celu poprawę jakości powietrza?

– Złożyliśmy wniosek w konkursie na dofinansowanie zakupu i montażu pomp ciepła. Jest na liście rezerwowej, ale na wysokim miejscu. Ponieważ sukcesywnie pojawiają się oszczędności w realizowanych przez inne gminy projektach, liczę na to, że Kalety otrzymają dofinansowanie.

Miasto złożyło także wniosek w konkursie na dofinansowanie wymiany pieców na pelet. Przepadliśmy podczas oceny formalnej.

______

Punkt konsultacyjny programu Czyste Powietrze w Urzędzie Miejskim w Kaletach rozpoczął działalność we wrześniu 2019 roku. Do końca listopada 2021 r. konsultanci pomogli mieszkańcom Kalet złożyć 266 wniosków o dofinansowanie, a kwota wnioskowana na zadania związane z wymianą źródła ciepła i poprawę efektywności budynków przekroczyła właśnie 3 mln zł.Do końca 2020 roku złożono 73 wnioski o wartości prawie 700 tys. zł.W tym roku zostały złożone 193 wnioski o wartości przekraczającej 2,3 miliona zł.

______

Punkt przyjmowania wniosków do programu Czyste Powietrze

Urząd Miejski w Kaletach

pokój nr 11

tel. 34-352-76-50

Czynny w godzinach:

- pn. - od 7.30 do 17,

- wt. - czw. - od 7.30 do 15.30,

- pt. - od 7.30 do 14.