W Kaletach mają największą w powiecie tarnogórskim liczbę ścieżek edukacyjno-przyrodniczych. A powstaje kolejna, tym razem przy Stanicy Myśliwskiej. W Kaletach stawiają na ambitną turystykę.
Ścieżki dydaktyczno-przyrodnicze to metoda na zaprezentowanie w interesujący sposób walorów środowiska naturalnego. To także narzędzie pomocne w uświadamianiu i przekonywaniu, że atuty przyrody są godne szanowania i nie należy ich niszczyć. Między innymi dzięki temu Zielona, w której jest najwięcej ścieżek dydaktycznych, mimo wzrostu liczby letników zachowała swój charakter i nadal jest ostoją ptactwa wodnego i zwierzyny.
Do bobrów
W Kaletach ścieżki przyrodnicze powstają ze wsparciem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, ale pierwsza została wytyczona z inicjatywy pasjonata miejscowej przyrody i historii. Ścieżka "Do bobrów" została utworzona przez Józefa Rzepkę. Opowiada o tych gryzoniach, których ślady żerowania w Zielonej są teraz widoczne na każdym kroku, ale 20 lat temu były atrakcją, o której niewiele było wiadomo, a jeszcze mniej osób widziało je na własne oczy. Czasy się zmieniły, bobry, których populacja gwałtownie wzrosła, już nie spotykają się z taką sympatią i zainteresowaniem jak kiedyś. Tym bardziej potrzeba rzetelnej wiedzy na ich temat.
– W czasach gdy wytyczono ścieżkę, były może dwie pary bobrów, sprowadzone do leśnictwa Zielona z Suwalszczyzny. W tej chwili jest ich więcej. Bobry pokazują, że trzeba zatrzymywać wodę, tak jakby nam chciały powiedzieć, że być może czeka nas susza. Bierzmy z nich przykład – powiedział Józef Rzepka, gdy w 2019 r. odbierał Zielony czek, prestiżową nagrodę WFOŚiGW w Katowicach.
Ścieżki w Zielonej
Najwięcej ścieżek edukacyjnych jest w Zielonej. Stawy, rozległy kompleks leśny, Mała Panew - jest o czym opowiadać. Jedną z pierwszych ścieżek, które powstały z pomocą WFOŚiGW w Katowicach, jest Zielona Pętla. Liczy 9 km, prowadzi do traktu łączącego w średniowieczu Bytom i Woźniki oraz do Garbatego Mostu nad Małą Panwią.
Efektem poszukiwania nie tylko ciekawych tematów, ale także bardziej interesujących form jest Nauka i zabawa na Leśnej Rajzie. To nowoczesne, interaktywne tablice w ciekawy sposób informujące nas o bogactwie otaczającej przyrody, ale i sprawdzające wiedzę. Do tej ścieżki dołączyły potem Ekologiczne gry terenowe w Zielonej.
Najnowsza ścieżka edukacyjna w Zielonej została oddana do użytku w 2018 r. Żeby ją zobaczyć, trzeba popłynąć na wyspę na dolnym stawie. Są tam rzeźby, co najmniej naturalnej wielkości, bo bobry i wydry wydają się być większe niż zwierzęta w naturze. Ostatni przystanek to wędkarz, u którego możemy zobaczyć ryby kilku gatunków. Rzeźby wykonał Ryszard Wysocki, mieszkaniec Zielonej.
Ryby mają wzięcie
Najciekawsza ścieżka dotycząca ryb znajduje się w kaletańskim Ichtioparku. To imponujących rozmiarów modele. Nad stawem przy ul. Fabrycznej można za darmo wypożyczyć wędkę, otrzymać przynętę i powędkować. Zbiornik jest regularnie zarybiany i wizyta tutaj mało kiedy kończy się na przysłowiowym moczeniu kija. Jednak, żeby wyciągnąć coś z wody, trzeba znać chociażby sposoby żerowania poszczególnych gatunków, a nawet jeżeli złowimy coś wyłącznie "na szczęście", warto wiedzieć co to takiego. W zdobyciu wiedzy pomagają dwie ścieżki edukacyjne, pierwsza powstała wraz z Ichtioparkiem. Druga to już nie puzzle, ale dużych rozmiarów modele, dzięki którym odwiedzający mają okazję z bliska i "namacalnie" poznać karpia, szczupaka, pstrąga, suma, leszcza i węgorza.
W ubiegłym roku w Ichtioparku powstała pasieka edukacyjna, w której można zobaczyć pokazowy ul, sprzęt pszczelarski i skosztować miodu. Za dotację WFOŚiGW w Katowicach założono rabaty z roślinami miododajnymi.
Jeżeli chodzi o Ichtiopark, na tym nie koniec. W planach jest utworzenie w tym miejscu centrum edukacji ekologicznej.
Wielkie grzyby
Tutejsze lasy obfitują w runo leśne, latem odwiedzają je miłośnicy jagód, malin, poziomek, jesienią są Mekką grzybiarzy. Jednak o ile jagody czy borówki nie sprawią nam większych niespodzianek, o tyle z grzybami trzeba być ostrożnym. W poznaniu i rozróżnianiu różnych gatunków pomoże nam utworzona w 2017 r. przy Alei Dębów w Truszczycy ścieżka dydaktyczna. Ustawiono tu 10 makiet sporych rozmiarów grzybów: okazu dojrzałego, młodego oraz tablicy informacyjnej z ciekawym opisem poszczególnych gatunków: jadalnych i trujących, popularnych i tych rzadziej spotykanych. Wysokie na ponad metr grzyby to dzieło Ryszarda Wysockiego z Zielonej. Rzeźby przedstawiają: borowika szlachetnego, podgrzybka, maślaka, koźlarza czerwonego, kanię, kurkę, rydza, muchomora sromotnikowego i czerwonego oraz olszówkę.
Od dębów do cisa Donnersmarcka
W Truszczycy powstała kiedyś z pomocą WFOŚiGW w Katowicach ścieżka Aleja Dębów. Ma długość około 3 km. Przejście zajmuje około 1 godziny. "Główną atrakcją alei są zabytkowe dęby szypułkowe, szacowane na 300 do 600 lat. Cała trasa wpisana została na listę obiektów prawnie chronionych, a w 1989 roku dęby wpisano do rejestru pomników przyrody. Drzew jest sporo, a poza główną aleją znajdują się jeszcze trzy boczne odnogi kierujące się w głąb lasu, wokoło których także rosną długowieczne dęby. Szczególną atrakcją turystyczną są okazy o pustych pniach, tworzących niejako jamę mogącą pomieścić dorosłego człowieka. (...) Na terenach tych występuje także całe bogactwo tutejszej fauny. Ciekawostką w skali województwa były niegdyś żółwie błotne, które dziś już, niestety, trudno spotkać" – czytamy w "Przewodniku po ścieżkach przyrodniczo-dydaktycznych w Kaletach".
W tej publikacji znajdziemy także opis ścieżki, której największą atrakcją jest cis Donnersmarcka. To najdłuższa ścieżka edukacyjna w Kaletach, ma długość 22 km. Rozpoczyna się w Jędrysku i prowadzi przez Lubocz oraz Mikołeskę na Siwcowe, potem wraca do Jędryska. Po drodze jest Stanica Donnersmarcka, gdzie można zatrzymać się, odpocząć, naprawić rower.
Znajdujący się w pobliżu wiekowy cis Donnersmarcka został ostatnio poddany zabiegom pielęgnacyjnym. Kalety otrzymały z WFOŚiGW w Katowicach przeszło 55 tys. zł na cięcia sanitarne, korekty koron drzew, założenie wiązań elastycznych i inne prace pielęgnacyjne przy zabytkowych dębach w Truszczycy i cisie.
[ZT]31638[/ZT]