Święta Barbara ze świętym Krzyżem

Najczęściej bywa tak, że nazwa parafii tożsama jest z imieniem kościoła parafialnego. Inaczej jest w Ożarowicach, gdzie istnieje parafia św. Barbary, podczas gdy kościół parafialny jest pod wezwaniem św. Krzyża.

Ożarowice to młoda parafia, 16 czerwca tego roku minie dopiero 60 lat od jej utworzenia. Jeśli jednak wierzyć miejscowej tradycji, to już w pierwszej połowie XVII wieku stała we wsi modrzewiowa kaplica, przeznaczona do użytku dziedzica i służby dworskiej, która spłonęła około 1630 r. Wzniesiono ją jakoby pod wezwaniem Znalezienia Krzyża świętego, ale trudno o dokumenty źródłowe potwierdzające to odwieczne przekonanie.

Pewne jest, że w 1781 r. wzniesiono we wsi murowaną kaplicę, ufundowaną przez Bontanich, ówczesnych dziedziców Ożarowic. Patronką nowo zbudowanej kaplicy publicznej, z prawem odprawiania mszy świętych, została św. Barbara Panna i Męczennica. Tak przynajmniej zanotowano podczas wizytacji diecezji krakowskiej, odbywającej się w latach 1782-83, a nakazanej przez jej ówczesnego rządcę, prymasa Michała Poniatowskiego. Wezwanie to potwierdzają późniejsze rosyjskie źródła urzędowe z czasów zaborów, które podają, że w Ożarowicach znajduje się "rimsko-katoliczeskaja czasownia [czyli kaplica] wo imja sw. Warwary [Barbary]". Zastanawiające jest jednak, że w schematyzmach diecezji częstochowskiej z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku powtarza się informacja, że kaplica publiczna w Ożarowicach znajduje się pod wezwaniem Znalezienia Krzyża św. (sub. tit. Invent S. Crucis), które odnosić należałoby raczej do jej rzekomej drewnianej poprzedniczki.

Wyjaśnienie tej zagadki znajduje się najpewniej w podwójnym wezwaniu kaplicy Bontanich ? św. Barbary i [Znalezienia] św. Krzyża. Potwierdzenie tego przypuszczenia znajdujemy w zachowanym piśmie wójta gminy i dzierżawcy dóbr Ożarowice, Franciszka Łabęckiego, z 1837 r., który wspomina właśnie o takim imieniu miejscowego kościółka.

Dzięki temu podwójnemu wezwaniu, we wsi, która od wieków do 1958 r. należała do parafii w Sączowie, już od niepamiętnych czasów odbywały się w ciągu roku aż dwa odpusty, jeden w maju ? na święto Znalezienia Krzyża św. (upamiętniające odnalezienie w IV wieku relikwii krzyża Jezusa Chrystusa przez św. Helenę, matkę cesarza rzymskiego Konstantyna I Wielkiego), a drugi w grudniu ? na uroczystość św. Barbary. Tak dzieje się do dziś, choć w 1969 r. reforma kalendarza liturgicznego zniosła to pierwsze święto, a ściślej mówiąc ? połączyła je ze świętem Podwyższenia Krzyża św. (obchodzonym 14 września). Na 3 maja wyznaczono zaś uroczystość MB Królowej Polski.

Pod koniec zeszłego stulecia dawna kaplica Bontanich, od ponad 30 lat pełniąca rolę kościoła parafialnego, była już zbyt mała i ciasna, jak na potrzeby rozwijającej się parafii, dlatego zdecydowano o zbudowaniu nowego kościoła. Nawiązując do dawnej, pasyjnej tradycji, zdecydowano, że otrzyma imię św. Krzyża. Pierwszą mszą świętą w nowo wybudowanym kościele parafialnym była pasterka w 1992 roku, a sześć lat później ówczesny diecezji biskup sosnowiecki Adam Śmigielski dokonał jego konsekracji.

Krzysztof Garczarczyk