Pastela Mieczysława Muławskiego przedstawiająca cmentarz ewangelicki, powstała na podstawie rysunku z 1921 roku. Ze zbiorów Muzem w Tarnowskich Górach
W centrum Tarnowskich Gór znajdowało się kiedyś osiem cmentarzy. Część z nich nie zachowała się do naszych czasów. O ile są tarnogórzanie, którzy pamiętają jeszcze cmentarz ewangelicki przy ul. Piłsudskiego, mało kto wie, że na początku XIX w. żołnierzy grzebano przy ul. Sienkiewicza.
Artykuł archiwalny Jarosława Myśliwskiego opublikowany w listopadzie 2005 r.
Jak podaje w „Historii Tarnowskich Gór” Tadeusz Hadaś, najstarszy tarnogórski cmentarz założono w końcu lat 20. XVI w. - najpierw wokół, a później z południowej strony zboru protestanckiego (późniejszego kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła).
Tereny, na których się znajdował, powoli zmieniały swoje przeznaczenie: rozbudowano świątynię, w 1686 r. wzniesiono nowe, drewniane probostwo. Wiadomo, że cmentarz istniał jeszcze w końcu XVIII w.
Drugi cmentarz powstał w 1559 r. Usytuowany był za Bramą Gliwicką. Istnieje po dziś dzień i jest nazywany przez tarnogórzan „starym”.
Jak napisał Jan Nowak w „Kronice miasta i powiatu Tarnowskie Góry”, nekropolia została później kilka razy powiększona.
„Powodem założenia nowego cmentarza poza miastem miała być rozbudowa kościoła i przechowywanie materiałów budowlanych na niewielkim starym cmentarzu. Prawdopodobnie jednak główną przyczyną było przepełnienie starej nekropolii oraz konieczność zabezpieczenia miasta przed zgubnymi skutkami chowania zmarłych w trakcie licznych wówczas epidemii” - napisał Tadeusz Hadaś.
W latach 1617-1619 wzniesiono tam kościół pogrzebowy pw. św. Jakuba, którego fundatorem był burmistrz Jakub Gruzełka, z wyznania protestant. Z czasem świątynia zmieniła nie tylko właścicieli, ale również patrona i dziś jest pw. św. Anny.
W 1780 r. obok Bramy Krakowskiej założono cmentarz ewangelicki. Przetrwał do lat 60. XX w. Zajmował teren mniej więcej pomiędzy budynkiem „Staszica” a CHU Hala Targowa.
„Zlikwidowano go w 1967 r. pod pozorem „uporządkowania” centrum miasta, przekształcając go w zieleniec, po usunięciu murów i nagrobków, bez przeprowadzenia ekshumacji” - napisał Hadaś.
W 1813 r, powstał cmentarz za strzelnicą Bractwa Strzeleckiego, przy drodze do Czarnej Huty. Tadeusz Hadaś umiejscawia go na terenie przy skrzyżowaniu obecnych ulic Sienkiewicza i Bohaterów Monte Cassino. Dodaje, że o jego istnieniu świadczył stojący na jego miejscu krzyż, który zlikwidowano w okresie międzywojennym, podczas budowy domów mieszkalnych.
Na powstałym w czasie wojen napoleońskich cmentarzu chowano rosyjskich żołnierzy, zmarłych w zakaźnym lazarecie, który urządzono w latach 1813-1815 w domu Bractwa Strzeleckiego.
Cmentarz żydowski, znajdujący się przy ul. Gliwickiej, założono w 1822 r.
„Pierwszy pogrzeb na cmentarzu żydowskim niejakiego Marka Rinkla odbył się dnia 6 marca 1822 r.” - napisał Jan Nowak w swojej kronice. Według tego kroniakarza halę cmentarną wzniesiono w 1894 r.
Cmentarz przy ul. Wyszyńskiego, nazywany przez tarnogórzan „nowym”, został założony w 1916 r. i od początku był katolicki. Jak podaje Tadeusz Hadaś, przy wejściu w 1919 r. wybudowano kaplicę. Jest to obecny, rozbudowany, kościół pw. św. Józefa Robotnika.
Przy jego murze w 1918 r. powstał cmentarz wojenny. Za nim, w 1995 r., założono cmentarz komunalny.
Czytaj też:
Tarnowskie Góry. Czas pożegnać maturzystów [ZDJĘCIA]
Festiwal młodych talentów na scenie Jordana [FOTO]
Pielgrzymka do Piekar Śląskich. Przyjedzie prymas
[ZT]50390[/ZT]
0
0
0
0
0
0
