Głuszec to gatunek wymieniany w Czerwonej liście ptaków Polski, w części poświęconej gatunkom narażonym na wyginięcie. Fot. Mirosław Cichy WFOŚiGW w Katowicach
Głuszce to w Polsce gatunek narażony na wyginięcie. Na jego ochronę WFOŚiGW w Katowicach przeznaczył niedawno blisko 100 tys. zł.
W Beskidzie Śląskim prowadzona jest wolierowa hodowla głuszców. Zajmuje się tym Nadleśnictwo Wisła, a ośrodek w Wyrchczadeczce to najważniejsza placówka w kraju, prowadząca reintrodukcję i hodowlę głuszców.
Niedawno podpisano umowę pomiędzy nadleśnictwem a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, który przeznaczył blisko100 tys. zł na ochronę gatunkową głuszca oraz edukację ekologiczną. Dotacja zostanie przeznaczona na karmę dla tych ptaków i zapewnienie im dobrych warunków w wolierach oraz wyposażenie budynku edukacyjnego Gospodarstwa Pszczelarskiego w modele, tablice edukacyjne itd.
"Bardzo się cieszymy, że nasze działania związane z ochroną przyrody są doceniane. Wolierową hodowlę głuszców prowadzimy już 20 lat. Gospodarstwo Pszczelarskie zdecydowanie krócej, ale chcemy koncentrować się nie tylko na pszczole miodnej, lecz również wspierać różne inne owady zapylające" – informuje Nadleśnictwo Wisła.

Głuszec to gatunek wymieniany w "Czerwonej liście ptaków Polski", w części poświęconej gatunkom narażonym na wyginięcie. W Polsce historycznie występował na większości obszaru kraju, a jeszcze w latach 20. XX wieku krajową populację szacowano na ok. 2–2,5 tys. osobników.
"W ciągu ostatnich stu lat zarówno zasięg, jak i liczebność gatunku zmniejszyły się kilkukrotnie, a wiele populacji, np. pomorska i sudecka, wygasło całkowicie. Obecnie w kraju żyje 523−631 osobników głuszca a ich zasięg ograniczony jest do izolowanych regionów – Karpat Zachodnich, Puszczy Solskiej wraz z Lasami Janowskimi, Borów Dolnośląskich oraz Puszczy Augustowskiej. Pomimo długoterminowego spadku liczebności, trend w ostatnich 20 latach ustabilizował się, lub jest nawet lekko wzrostowy, jednak na sytuację taką znaczny wpływ ma duża liczba ptaków wypuszczanych do natury z hodowli w ramach projektów ochronnych (ponad 1000 osobników w ciągu ostatnich 15 lat)" – napisano w "Czerwonej liście ptaków Polski".
Według inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1999-2002 liczba głuszców na terenie Beskidu Śląskiego spadła do 10, podczas gdy na początku XX wieku szacowano ją jeszcze na poziomie 220-270 sztuk. Dlatego Nadleśnictwo Wisła od 2002 roku prowadzi hodowlę, nastawioną na zwiększenie populacji tych zagrożonych wyginięciem ptaków.
Stworzeniem odpowiednich warunków do bytowania głuszców oraz do polowań na nie zainteresowani byli Habsburgowie. Właściwa ochrona miejsc występowania tych ptaków spowodowała że, mimo iż głuszec był ptakiem łownym, jeszcze w okresie międzywojennym na terenie Nadleśnictwa Wisła jego populacja była najliczniejsza w granicach Polski. Poważne kłopoty zaczęły się w połowie XX wieku, a pod koniec wieku w Beskidzie Śląskim było już tylko kilka ptaków tego gatunku.
By uchronić je przed całkowitym wyginięciem w 2002 roku, przy współpracy z prof. dr. hab. Romanem Dziedzicem i z finansowym wsparciem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, uruchomiono wolierową hodowlę głuszców. Z Białorusi sprowadzono 15 jaj. Ucząc się na błędach różnych ośrodków europejskich popełnionych w bardzo wymagającej i trudnej hodowli głuszców, w Jaworzynce Wyrchczadeczce zastosowano rozwiązanie mające na celu stopniowe dostosowanie przestrzeni życiowej do wieku ptaków. Tak więc woliera "rośnie" wraz z pisklętami, stopniowo powiększa się dla nich wybieg. Pisklęta przygotowuje się do życia na wolności, stopniowo ucząc je zachowań właściwych dla gatunku. Pokarm zależny jest od pór roku i jest jak najbardziej naturalny, co ma na celu przygotowanie ptaków do samodzielnego poszukiwania pożywienia na wolności.
Młode głuszce we wrześniu przenosi się do wolier adaptacyjnych, znajdujących się w pobliżu miejsca ich wypuszczania. Po około miesiącu wypuszczane są na wolność.
Mimo wzrostu populacji głuszców w Beskidach, te płochliwe ptaki niełatwo zobaczyć na wolności. Dlatego utworzono wolierę pokazową głuszców, która znajduje się w Jaworzynce Wyrchczadeczce.
Zwiedzanie woliery pokazowej głuszców. Turystów chcących odwiedzić wolierę, która znajduje się w Jaworzynce Wyrchczadeczce (43-476, Jaworzynka 812), Nadleśnictwo Wisła prosi o wcześniejsze telefoniczne uzgadnianie wizyt z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem. Wolierę pokazową można zwiedzać od poniedziałku do piątku. Numer kontaktowy 33-855-63-13. Turyści, którzy nie umówią się wcześniej, mogą odwiedzić wolierę pokazową w godzinach 12-13 od poniedziałku do piątku.

Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi redakcja.
[ZT]34766[/ZT]