Szyb Staszic w Tarnowskich Górach. Najlepiej strzeżony obiekt UNESCO. Kiedy będziemy go zwiedzać?

Szyb Staszic to jeden z głównych obiektów, dzięki którym pogórnicze zabytki Tarnowskich Gór wpisano na listę UNESCO. Niestety, od lat pozostaje zamknięty, dostępny tylko pracownikom wodociągów.

Szyb Staszic w Tarnowskich Górach należy do Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów. Jest jednym z głównych atrybutów dziedzictwa, wpisanego na listę UNESCO. Oficjalny tytuł wpisu to "Kopalnie rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi". I – w przypadku Staszica – o podziemne wody chodzi.

Zainstalowano tam maszyny parowe, a wodę czerpaną z podziemi tarnogórzanie pili jeszcze pod koniec lat 90. XX w. (niektórzy twierdzą, że do 2001 roku). Dość powiedzieć, że był to jeden z pierwszych, jeśli nie pierwszy, system czerpania wody pitnej z podziemi kopalnianych.

Zbigniew Pawlak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej przekonuje, że szyb Staszic i jego podziemia mają kapitalne znaczenie dla wpisu na listę UNESCO.

– Bez Staszica nie byłoby mowy o wpisaniu na listę wszystkich 28 obiektów. Dla nas szyb ma wielkie znaczenie. Chcielibyśmy, by mogli go zwiedzać turyści – mówi Zbigniew Pawlak.

Stowarzyszenie o przejęcie i udostępnienie szybu stara się od lat. Niestety, bezskutecznie. O to, by przejąć Staszica stara się również miasto Tarnowskie Góry.

– Marszałek Jakub Chełstowski jest przychylny naszej propozycji, by w tym miejscu powstała instytucja kultury. Szyb Staszic funkcjonowałby podobnie jak Zabytkowa Kopalnia Srebra: zajmowałoby się nim Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej – informuje Ewa Kulisz, rzeczniczka Urzędu Miejskiego w Tarnowskich Górach.

Słowom rzeczniczki zdaje się zaprzeczać Maciej Zaremba, rzecznik GPW. Zapytany o negocjacje odpisał nam: "Nie potwierdzam prowadzenia takich rozmów".

By w Adolfschachcie (Staszicu) powstała nowa instytucja kultury, porozumienie muszą podpisać: Marszałek Województwa Śląskiego, Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów, SMZT  i miasto Tarnowskie Góry. Zgodzić muszą się Sejmik Województwa Śląskiego i rada miejska.

[FOTORELACJA]27748[/FOTORELACJA]

Póki co, mówiąc pół żartem, szyb jest chyba najlepiej na świecie strzeżonym obiektem wpisanym na listę UNESCO. Jest niedostępny dla zwiedzających. Nie mogą oni nie tylko zjechać na dół. Obejrzenie zabudowań od zewnątrz możliwe jest tylko przez ażurową bramę lub dziurę w płocie. Teren i zabudowania są pod okiem ochrony.

A na ziemi i w podziemiach jest co oglądać. Pomijając ciekawą, starą architekturę zabudowań nadszybia, pozostałości wielkiej kotłowni na powierzchni, imponujące wrażenie robi to, co pod ziemią. Zwłaszcza stara maszyna parowa, która kiedyś napędzała pompy. Podziemia szybu są pełne rozmaitych urządzeń, których przeznaczenia trudno się nawet domyślać. Są tam także wejścia do tarnogórskich podziemi.

Czytaj też:

Osada Jana. Przystanek koło dworca. Kto zechce z tego korzystać?

Tarnowskie Góry. Pryzma kończy Towarową. Nie przejedziesz