Rozpoczął się nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Główne cele zmian to: ukierunkowanie pomocy na osoby szczególnie narażone na ubóstwo energetyczne, uszczelnienie zasad dofinansowań oraz wzmocnienie roli gmin. Całkowity budżet programu wynosi 10 mld zł.
Wnioski można składać od poniedziałku, 31 marca. Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podkreśla trzy priorytety reformy:
- wsparcie dla najbardziej potrzebujących poprzez eliminację ubóstwa energetycznego,
- obowiązkowy standard energetyczny budynku w celu uniknięcia tzw. rachunków grozy,
- transparentność finansowa i racjonalizacja wydatków w programie.
Z kolei prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Dorota Zawadzka-Stępniak, zaznaczyła, że reforma to efekt konsultacji społecznych i eksperckich.
– Była to długa droga, ale dzięki podjętym reformom zapewniamy, że program stanie się bardziej efektywny, uczciwy i dostępny dla tych, którzy najbardziej go potrzebują i dofinansowanie trafi tam, gdzie jest najbardziej potrzebne, a pieniądze publiczne będą wydawane mądrze i transparentnie – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak.
- Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
- Kryterium dochodowe wpływające na wysokość dofinansowania.
- Operatorzy programu – bezpłatna pomoc dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania.
- Racjonalizacja wydatków – określone limity dotacji na metr kwadratowy ocieplenia i inne koszty kwalifikowane.
Beneficjentami programu mogą być właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych z księgą wieczystą. Własność ta musi być utrzymywana przez co najmniej trzy lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem przypadków spadkowych). Dofinansowanie można otrzymać jednokrotnie na jeden budynek lub lokal.
Podwyższono trzy poziomy dofinansowania obliczane według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zakłada program.
Najwyższy poziom (do 100 proc. kosztów kwalifikowanych): dla gospodarstw o dochodzie do 1 300 zł na osobę (1800 zł w gospodarstwie jednoosobowym) oraz osób pobierających określone formy zasiłku. Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m kw. rocznie.
Podwyższony poziom (do 70 proc kosztów kwalifikowanych): dla osób o dochodzie do 2 250 zł na osobę (3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych).
Podstawowy poziom (do 40 proc. kosztów kwalifikowanych): dla gospodarstw o rocznym dochodzie do 135 000 zł.
Wprowadzono obowiązkowy audyt energetyczny przed inwestycją oraz świadectwo charakterystyki energetycznej po jej zakończeniu. Dokumenty te muszą być sporządzone przez uprawnionych specjalistów, a ich koszt można pokryć z dotacji (do 1 600 zł).
Nowy system operatorów zapewni wsparcie beneficjentom na każdym etapie – od składania wniosków po rozliczenie inwestycji. W pierwszej kolejności operatorami będą gminy i WFOŚiGW, a w przyszłości do systemu dołączą inne podmioty. Operatorzy otrzymają 1 700 zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta.
Prefinansowanie (zaliczka) będzie możliwe wyłącznie w najwyższym i podwyższonym poziomie dofinansowania i jedynie za pośrednictwem operatora. Wysokość zaliczki wynosi do 35 proc. i wymaga przedstawienia umów z wykonawcami.
Program wprowadza też limity dotacji na poszczególne elementy przedsięwzięcia, np. ocieplenie budynku, wymianę okien czy instalację nowoczesnych systemów ogrzewania.
Dla ułatwienia wyboru ekologicznych technologii stworzono listę ZUM, obejmującą m.in. pompy ciepła, kotły na pellet i drewno. Wybór urządzeń z listy jest obowiązkowy w niektórych przypadkach.
Więcej informacji na temat programu znajduje się na stronie: czystepowietrze.gov.pl.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi redakcja.