Tarnowskie Góry. Strzybnico, czy ci nie żal? Zakładowy Dom Kultury. Tu występowali Hanka Bielicka i Bogdan Łazuka

Występowali w nim Hanka Bielicka, Bogdan Łazuka, Tadeusz Ross, a po sąsiedzku, w parku Hutnika, koncertował zespół "Dżem". Na jego scenie wystawiano spektakle śląskich i zagłębiowskich teatrów. Zakładowy Dom Kultury w Strzybnicy to było niezwykłe, magiczne miejsce.

Fot. W Gwarku z 16 maja 1979 r. wydrukowano zdjęcie, które podpisano "Organizacja ZSMP w Zakładach Mechanicznych "Zamet" w Tarnowskich Górach to jedna z aktywniej działających organizacji młodzieżowych w mieście. Młodzież w niej skupiona mocno angażuje się w sprawy zakładu i środowiska, podejmuje wiele ciekawych inicjatyw i prac. Pierwszy występ w klubie "Bulaj", śpiewa studentka WSWF Mirosława Miszta, która wykonała ballady i poezję śpiewaną

Nie byłoby ZDK, gdyby nie Zakłady Mechaniczne "Zamet", powstałe na miejscu dawnej pruskiej huty srebra i ołowiu "Fryderyk", założonej w 1786 r. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski przemianowano ją na "Polską Hutę Skarbową Srebra i Ołowiu w Strzybnicy". Prosperowała do lat trzydziestych, kiedy to stała się ofiarą światowego kryzysu gospodarczego.

Po II wojnie światowej w dawnych halach ponownie uruchomiono działalność przemysłową, między innymi odlewnię żeliwa i modelarnię, które pod koniec lat czterdziestych znalazły się pod skrzydłami Centralnego Zarządu Przemysłu Metali Nieżelaznych w Katowicach. W 1950 r. były to już Zakłady Przetwórcze "Strzybnica". Z dniem 1 kwietnia 1961 r. – w wyniku fuzji z Zakładem Mechaniczno-Montażowym Kopalnictwa Rud Nieżelaznych w Piekarach Śląskich – utworzono Zakłady Przemysłu Metali Nieżelaznych "Zamet" w Strzybnicy.

Park Hutnika

W 1976 r. nastąpiła kolejna modyfikacja nazwy przedsiębiorstwa – na Zakłady Mechaniczne "Zamet". Oprócz Strzybnicy, miały one swoje filie w Piekarach Śl. i Rudzie Śl., a ich produkcja trafiała nie tylko na rynek krajowy, ale także do wielu państw świata. Dziś, już w innych warunkach, dawne tradycje kontynuuje firma "Zamet – Budowa Maszyn S.A", ważny producent  maszyn i urządzeń dla hutnictwa i przetwórstwa metali żelaznych i nieżelaznych, przemysłu górniczego, energetycznego, stoczniowego i spożywczego.

W pierwszej połowie XIX wieku w pobliżu huty "Fryderyk" założono park Hutniczy (Hüttenpark), który był miejscem wypoczynku dla hutników i ich rodzin. Przez lata zmieniał się jego obszar. Ostatecznie stary park uległ likwidacji w latach pięćdziesiątych XX wieku, w związku z rozbudową Zakładów Przetwórczych "Strzybnica", ale niedaleko powstał nowy, nazwany Parkiem Hutnika. Jego kolejne połacie zagospodarowywano w ramach popularnych w Polsce Ludowej czynów społecznych.

Powstaje Zakładowy Dom Kultury

W 1970 r. – w południowej części nowego parku – w miejscu dawnego Domu Hutnika, zbudowano Zakładowy Dom Kultury, służący nie tylko mieszkańcom "Zametu", ale także całej Strzybnicy, która, co warto przypomnieć, od 1967 do 1975 r.  była samodzielnym miastem, aby następnie stać się dzielnicą Tarnowskich Gór. W 1975 r. w parku zbudowano amfiteatr z muszlą koncertową, który pozwalał na organizowanie imprez w plenerze. Odbywały się tam m.in. festyny z okazji dorocznego Dnia Hutnika.

Na występy do ZDK zjeżdżali nie tylko uznani artyści sceny i estrady. Działały w nim liczne sekcje i kółka zainteresowań, odbywały się turnieje szachowe i skatowe.  Dla dzieci organizowano spektakle filmowe, przedstawienia teatru lalek, konkursy. Seniorzy mogli działać w Klubie Srebrnego Włosa, który w 1980 r. skupiał aż 174 członków. Przez lata w ZDK ogniskowało się życie społeczno-kulturalne miasta, a później tarnogórskiej dzielnicy.

Zaczęło się to zmieniać, gdy w latach dziewięćdziesiątych ZM "Zamet" dotknęły rozmaite problemy, a w wolnorynkowej gospodarce sprawy kultury zaczęto spychać na dalszy plan. Budynek dawnego ZDK stoi do dziś, ale jego przeznaczenie jest już zupełnie inne.

Tekst archiwalny Krzysztofa Garczarczyka, ukazał się w Gwarku z 3.12.2019 r.