Masoni rządzą. Złożyli się na wybudowanie własnego gmachu w Tarnowskich Górach

Przez wiele lat masoneria uznawana była za zgromadzenie równie tajemnicze, co niebezpieczne. Wielu jednak mimo to, albo właśnie dlatego chciało być jej członkami.

Artykuł archiwalny Arkadiusza Kuzio-Podruckiego opublikowany w Gwarku z 14 września 2010 r.

Nie odstraszały ich upomnienia i zakazy np. kościoła. Wśród masonów byli także tarnogórzanie i to co najznaczniejsi, zasłużeni dla miasta gwarków.

Najstarsze loże masońskie, zwane także wolnomularskimi, powstały w Anglii na początku XVIII w. W Warszawie pierwsza powstała w 1729 r.

W Tarnowskich Górach samodzielna loża pojawiła się dopiero 90 lat później. Jan Nowak w swej „Kronice” zapisał:

„... Na początku 19. wieku i w następujących dziesięcioleciach Tarn. Góry były ośrodkiem ruchliwego górnictwa kruszcowego i rudnego, jak również znacznego przemysłu i handlu, więc miastem licznych i dobrze opłacanych urzędników i przedsiębiorców, pochodzących przeważnie z protestanckich Prus. Oni tu założyli w r. 1816 lożę masońską pod nazwą Silberfels i znaną ofiarnością dla swoich celów składali się na wybudowanie własnego gmachu, który został w roku 1858 wykończony.

Zebrania braci masońskich odbywały się w roku 1816 i następnych latach w ówczesnym hrabiowskim zamku przy ul. Zamkowej, mianowicie u ich mistrza, radcy górniczego Augusta Boscampa, który pochodził z Bukowiny i był nazywany Lasopolskim.

W r. 1834 przeniesiono lożę do domu nr 245 na Lyszczu [przy ul. Górniczej 38 – przyp. AK-P], a dnia 16 stycznia 1858 odbyło się poświęcenie nowo wybudowanego gmachu [w miejscu obecnego TCK – przyp. AK-P]. Dziś z pewnością żadna korporacja nie zdobyłaby się na takie dzieło...”

Pierwszą lożę oprócz Boscamp-Lasopolskiego założyli: rotmistrz Fryderyk Wilhelm Wagner, kaznodzieja i pastor Carl Wilhelm Naglo, zarządca majątku Carl Wilhelm Segeth, proboszcz i dziekan Józef Beeder, sędzia górniczy Cuno, sędzia miejski Hoehl, inspektor leśny Schirgel i dyrygent orkiestry Niegel.

August Boscamp-Lasopolski to jedna z bardziej zasłużonych osób dla miasta. To on uratował w 1807 r. Tarnowskie Góry przed grabieżą i spaleniem przed oddziałem polskich żołnierzy księcia Sułkowskiego. Wyłożył właśnie z własnej kieszeni kwotę kontrybucji, jaka zażądali najeźdźcy.

Wiele lat później w 1830 r. z inicjatywy Boscamp-Lasopolskiego powstał w mieście Związek Muzyczny liczący ponad 60 osób.

Do loży masońskiej należeli najważniejsi i najbardziej wpływowi obywatele miasta i okolicy. Wśród braci masonów byli i Henckel von Donnersmarckowie, co nie dziwi, jeżeli się pamięta, że hrabia ze Świerklańca był bliskim znajomym radcy górniczego Boscamp-Lasopolskiego.

Starosta bytomski Karol Traugott hrabia Henckel von Donnersmarck był nawet Mistrzem Ceremonii w loży.

Do loży należeli później m.in. tarnogórski artysta malarz hrabia von Paczenski, dyrektor tarnogórskiej szkoły górniczej Rudolf Carnall, aptekarze i właściciele apteki „Pod Białym Aniołem”, tj. Rudolf Cochler, Karol Cochler i Max Löwe.

Artykuł archiwalny Arkadiusza Kuzio-Podruckiego opublikowany w Gwarku z 14 września 2010 r.