Tarnowskie Góry. Lunapark i turniej o godność króla

Powstała w 1780 roku konfraternia miała przede wszystkim na celu szkolić obywateli w używaniu broni palnej, a jej członkowie stanowili trzon oddziałów porządkowych powoływanych dla ochrony tarnogórzan i ich dobytku.

Artykuł archiwalny Krzysztofa Gwoździa opublikowany w Gwarku z 24 marca 2009 r.

Tego typu straże powołano w 1812 roku oraz 1848 roku podczas burzliwego okresu Wiosny Ludów. Z biegiem lat paramilitarne znaczenie bractwa malało, a coraz większą rolę w jego działalności odgrywało kultywowanie tradycji i postaw patriotycznych, życia towarzyskiego, sportów strzeleckich.

Aż do czasów okupacji w tarnogórskim kompleksie strzeleckim odbywały się imprezy organizowane nie tylko przez miejscowe bractwo. Przez wiele dziesięcioleci Park stanowił także zaplecze dla działalności miejscowych towarzystw i związków.

Turniej o godność króla

Dużą popularnością cieszył się coroczny turniej o godność króla. Zostawał nim członek organizacji, który oddał najlepszy strzał podczas zawodów. Wywalczony tytuł przysługiwał takiej osobie przez rok, a pozostali bracia winni okazywać jej szacunek.

Od końca drugiej dekady XIX wieku wspomniane strzelanie rozpoczynało się drugiego dnia Zielonych Świątek (Pfingsten), a towarzyszące mu imprezy (m.in. festyny, koncerty, gra w kręgle i bilard) skupiały rzesze tarnogórzan. Szczególnie widowiskowymi elementami uroczystości, były pochody przemieszczające się wśród muzyki, wystrzałów i wiwatów ulicami Tarnowskich Gór.

W okresie międzywojennym przed siedzibą towarzystwa organizowano w tym czasie lunapark. Oprócz zawodów królewskich w kompleksie strzeleckim odbywały się imprezy jubileuszowe z okazji 50., 100. i 150-lecia istnienia (1830, 1880, 1930), festyn i turniej z okazji poświęcenia sztandaru organizacji (16-19 września 1928 r.) czy zawody Górnośląskiego Związku Strzeleckiego (Oberschlesischer Schützenbund, 1905) i Okręgu Śląskiego Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP (1930).

Czytaj też: Kule trafiały na drogę do Czarnej Huty. Dzieje parku Strzeleckiego

Kombatanci i czeladnicy

W okresie pruskim i międzywojennym w parku organizowano imprezy o charakterze patriotycznym. Dla przykładu 18 marca 1897 roku były strzelanie i festyn z okazji odsłonięcia pomnika cesarza Wilhelma I, który znajdował się na dzisiejszym pl. Wolności (wówczas Wilhelmsplatz). Z kolei w okresie II Rzeczypospolitej coroczne zawody i zabawa uświetniały miejskie obchody święta 3 Maja.

Park Strzelecki i siedziba Bractwa były także miejscem, gdzie organizowały swoje ważne imprezy liczne tarnogórskie organizacje. W 1874 roku odbyło się na terenie kompleksu święto założycielskie miejscowego Związku Kombatanckiego (Kriegerverein) zrzeszającego zamieszkujących powiat tarnogórski uczestników wojen, w wyniku których stało się możliwe zjednoczenie Niemiec w 1871 roku.

Z kolei początki istnienia w Tarnowskich Górach Stowarzyszenia Czeladników Katolickich (Katholischer Gesellenverein) powstałego w 1861 roku związane są nierozerwalnie z lokalem brackim, gdyż w nim znajdowała się pierwsza siedziba organizacji. 70 lat później wspomniane towarzystwo święciło swój trzeci z kolei sztandar, a gości podejmowano m.in. w kompleksie strzeleckim (9 sierpnia 1931 roku). 5 lat później organizacja czeladników przygotowała część obchodów 75-lecia związku w Parku Strzeleckim, w którym 15 sierpnia 1936 roku odbyły się m.in.: koncert orkiestry kolejowej, strzelanie do tarcz i zawody w kręgielni.

Powstańcy i śpiewacy

W latach II Rzeczypospolitej w kompleksie organizowały imprezy miejscowe Gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Związek Powstańców Śląskich. W pierwszym przypadku należy wspomnieć o turnieju, w którym nagrodą była Państwowa Odznaka Sportowa (25 maja 1933 roku), zaś w drugim zmagania o Mistrzostwo Grupy Tarnogórskiej Związku Powstańców Śląskich i Odznakę Strzelecką (6 września 1936 roku i 14 maja 1938 roku).

Park Strzelecki i znajdujący się przy nim lokal był także miejscem, w którym odbyły się uroczystości z okazji poświęcenia sztandaru (17 czerwca 1934 roku) Grupy Uchodźczej Związku Powstańców Śląskich z powiatu strzeleckiego, której siedziba ze względów politycznych znajdowała się w Tarnowskich Górach.

Siedzibę bracką i park Strzelecki upodobały sobie także towarzystwa śpiewacze miejscowego Oddziału Związku Śląskich Kół Śpiewaczych. Po oficjalnych zmaganiach na scenie Domu Ludowego organizowano w kompleksie strzeleckim festyn, podczas którego występowały miejscowe chóry, ogłaszano wyniki turnieju śpiewackiego.

Dla przykładu tego typu impreza odbyła się z okazji VIII Zjazdu Okręgowego (12 czerwca 1932 roku) i XIII Zjazdu Okręgu Tarnogórskiego (28 maja 1938 roku).

Kompleks bracki gościł osoby uczestniczące w uroczystości poświęcenia sztandaru Związku Zawodowego Kolejarzy na czele z byłym posłem na Sejm RP Józefem Adamkiem (1935 rok).

Czytaj też:

Sanktuarium po sąsiedzku. Żyła tu charyzmatyczka Francka z Kanusa

Tarnowskie Góry, kopalnia, turecki poseł i twórca bajek. Łączy ich...

[ZT]40303[/ZT]