Zamknij

Czy Isacc z Brabantu, z Pszczyny, przysięgły w górniczej deputacji, górmistrz, odkrywca pokładów węgla, przewodnik Goethego, to ta sama osob

19:05, 17.06.2020 Mieczysław Filak

Urodził się ok. 1730 r. Jego żydowscy przodkowie wywodzili się z Awinionu, a on sam z Brabancji, krainy we współczesnej Belgii i Holandii. Tam miał zarządzać kopalnią lub kilkoma. Dlatego znany jest jako inżynier Isacc z Brabantu.

Po 1761 r. Salomon Isaac pośredniczył w handlu solą w Wieliczce. Trzy lata później uzyskał od króla Prus Fryderyka II specjalny przywilej handlu. Przeniósł się do Pszczyny i zajął eksportem wytwarzanego tam sukna. Stąd w historiografii istnieje Salomon Isaac z Pszczyny.

Odnaleziono też informacje, że od 1779 r. w tarnogórskiej deputacji górniczej był przysięgły Salomon Isaac i jemu minister von Hoym powierzył nadzór nad kopalniami ołowiu, srebra i żelaza. Za swą pracę w latach 1786 i 1787 otrzymał Isaac pensję 250 talarów. W tym samym czasie, a konkretnie w 1786 r., przywilej handlowy otrzymał Salomon Isaac, żydowski kupiec w Pszczynie i jego siostra Mendel Panofka.

Wspomniany przysięgły został w 1789 r. górmistrzem. Z uprawnieniami do kontroli prywatnych kopalń węgla kamiennego odkomenderowano go do Gliwic. Rok później, jako znawca górnictwa, miał oprowadzać po kopalni Fryderyk poetę J.W. Goethego. Zlecił mu to jakoby hrabia Reden, który kierował Wyższym Urzędem Górniczym we Wrocławiu i przyjechał z Goethem do Tarnowskich Gór. Po 1790 r. Salomon Isacc znika z akt tarnogórskiego urzędu lub znika część akt.

Czy Isacc z Brabantu, z Pszczyny, przysięgły w górniczej deputacji, górmistrz, odkrywca pokładów węgla, przewodnik Goethego, to jedna i ta sama osoba?  O żadnym z ww. Isaaców nie wspomina Hugo Koch, autor publikacji o historii kopalni Fryderyk wydanej w 1884 r. Nie jest to może almanach wiedzy wszelkiej, ale dziwić musi, że postaci Isaaca w niej nie ma, choć publikacja zawiera informacje o kopalnictwie węgla na Śląsku. Salomona Isaaca nie znajdziemy też w kronikach J. Piernikarczyka ani J. Nowaka.

Za to w księdze gości kopalni Fryderyk, założonej w 1788 r. z okazji wizyty króla Fryderyka Wilhelma II, podpisał się między innymi urzędnikami górniczymi geschworener Isacc, czyli przysięgły Isaac. To bezpośredni dowód, że taki człowiek wtedy żył. Pośrednim jest jedna z najstarszych map kopalni Fryderyk z szybami Abraham i Isaac. Czy te nazwy mają ze sobą jakiś nie odkryty jeszcze związek, poza biblijnym, nie wiem.

(Mieczysław Filak)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%