Tarnowskie Góry. Osiedle przyjaźni narodów. Przypominamy historię osiedla Przyjaźń

Wiemy, dlaczego nazwano je Przyjaźnią, nie wiemy, skąd wzięła się jego potoczna nazwa Ohio. 40 lat temu do bloków nowo budowanego osiedla w tarnogórskiej dzielnicy Stare Tarnowice wprowadzili się pierwsi lokatorzy.

Do przygotowania i zbrojenia terenu, pod zaplanowane na około 16 tysięcy mieszkańców, osiedle w Starych Tarnowicach zabrano się w połowie 1976 r.  Budowlańcy zapowiadali, że pierwsi lokatorzy wprowadzą się do 320 mieszkań już we wrześniu 1977 r.  Docelowo (do 1985 r.) zamierzano zbudować na osiedlu 4 346 mieszkań.

Obok bloków mieszkalnych miały stanąć 3 przedszkola, żłobek, szkoła podstawowa i ponadpodstawowa, obiekty kulturalne (w tym kino), handlowe i usługowe. Nie zapomniano nawet o ogródkach działkowych, na które przeznaczono grunty o powierzchni 6 ha.

Nowo budowane osiedle początkowo nie miało nazwy. Nieoficjalnie nazywano je "osiedlem  Janasa", od ulicy w Starych Tarnowicach, w pobliżu której powstawały pierwsze bloki. Dlatego ówczesna Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa "Gwarek" ogłosiła konkurs na jego nazwę.

Zwyciężyła "Przyjaźń", którą wymyśliła Bożena Sokołowska, bibliotekarka w tarnogórskim Liceum Ogólnokształcącym  im. Stanisława Staszica. Uchwałę w sprawie nazwy osiedla Miejska Rada Narodowa w Tarnowskich Górach podjęła 25 maja 1977 r.

Jak podawała nasza gazeta, zwyciężczyni konkursu, jako pierwsza odebrała klucze do mieszkania na osiedlu. Stało się to w grudniu 1977 r. podczas uroczystego wręczenia kluczy pierwszym 120 lokatorom. Uroczystość odbyła się w klubie MSM "Gwarek", z udziałem prezydenta miasta Zdzisława Lewandowskiego i zastępcy prezesa spółdzielni Leszka Lazara.

Budowlańcom nie udało się dotrzymać obietnicy przekazania do użytku 320 mieszkań do września 1977 r. Na koniec roku pozostałe 200 znajdowały się jeszcze w stanie surowym. W późniejszych latach nieraz dokonywano korekt w projekcie budowy osiedla. Dzisiejsza  Przyjaźń jest dużo mniejsza od pierwotnych planów. 

Choć w nowo oddanych blokach nie brakowało rozmaitych usterek, mieszkańcy Przyjaźni otrzymali mieszkania o podwyższonym standardzie w stosunku do innych osiedli w mieście: z nowym normatywem metrażowym, bieżącą ciepłą wodą, osobną łazienką i ubikacją oraz balkonami. Władze nie omieszkały tego wykorzystać do celów propagandowych. Patronami części osiedlowych ulic zostali międzynarodowi działacze komunistyczni: Klement Gottwald, Ernst Thälmann czy Georgi Dymitrow, a nazwy innych nawiązywały do radzieckich miast: Jałtańska, Leningradzka, Doniecka. Stąd mówiono o "Osiedlu Przyjaźni Polsko-Radzieckiej".

Większość z tych nazw, na mocy uchwały radnych miejskich, znikła w lutym 1990 r. Jałtańska stała się Litewską, Gottwalda – Włoską, Dymitrowa – Szwedzką, Czesława Gogoli – Duńską, Leningradzka – Belgijską, a Iwana Koniewa – Francuską. Ostała się tylko Doniecka. Z czasem doszły nowe ulice z nazwami innych państw, więc można powiedzieć, że w Starych Tarnowicach powstało osiedle przyjaźni narodów.

Do tej konwencji nawiązuje poniekąd także potoczna nazwa osiedla – Ohio, kojarząca się z jednym z amerykańskich stanów, którą posługuje się szczególnie młodzież. Konia z rzędem temu, kto wie, dlaczego przylgnęła ona akurat do Przyjaźni.

Artykuł archiwalny Krzysztofa Garczarczyka, opublikowany 28 marca 2017 r.

[ZT]37474[/ZT]