Tarnowskie Góry. Jakie były początki kamiliańskiej parafii?

1 stycznia 1942 roku przy kościele szpitalnym oo. kamilianów w Tarnowskich Górach powstała parafia pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Kamila. Istniała do 16 października 2004 roku, a jej tradycje kontynuuje parafia Matki Bożej Uzdrowienie Chorych.

Artykuł archiwalny Krzysztofa Garczarczyka opublikowany w Gwarku w styczniu 2007 r.

Duchowi synowie św. Kamila de Lellis osiedli w Tarnowskich Górach przed stu laty. Ich przybycie do miasta gwarków wiąże się z powstaniem „Domu św. Jana Chrzciciela – Lecznicy dla Alkoholików”. Teren pod jego budowę podarował kamilianom, w grudniu 1905 roku, hrabia Łazarz Henckel von Donnersmarck z Nakła Śląskiego. Lecznica wraz z przylegającymi do niej kościołem i klasztorem stanęła pod miastem, na wzgórzu Galgenberg (Góra Szubienicy), które było dawniej miejscem straceń niebezpiecznych przestępców.

Do kopania fundamentów przystąpiono w kwietniu 1906 roku, a w dwa miesiące później, z udziałem kilku tysięcy ludzi, odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego. Prace budowlane postępowały bardzo szybko. Już 31 maja następnego roku do nowo zbudowanego zakładu przeprowadziło się, z prowizorycznej lecznicy kamiliańskiej w Miechowicach, pierwszych 14 pacjentów. Kilkanaście dni później, 11 czerwca, przybyły z Rzymu ojciec Franciszek Vido, generał kamilianów, dokonał uroczystego poświęcenia Domu św. Jana Chrzciciela.

Lecznica staje się wojskowym szpitalem

Wybuch I wojny światowej sprawił, że lecznicę oo. kamilianów zamieniono na zapasowy szpital wojskowy. Od 1917 siostry boromeuszki prowadziły w niej sierociniec. Od 1920 roku w tarnogórskim zakładzie znów leczono alkoholików, a później także ludzi chorych umysłowo.

Mimo podziału Górnego Śląska pomiędzy Polskę i Niemcy w 1922 roku, placówka kamilianów w Tarnowskich Górach pozostała nadal w Prowincji Niemieckiej zakonu. W latach 1922-32, dzięki staraniom ojca Sykstusa Jabłońskiego, przy tarnogórskim domu istniał juwenat (rodzaj internatu i domu formacyjnego), do którego przyjmowano kandydatów na przyszłych zakonników. Potem został on na pewien czas przeniesiony do Wimpassing w Austrii.

W 1936 roku dom zakonny w Tarnowskich Górach został oddzielony od Prowincji Niemieckiej i podporządkowany bezpośrednio Konsulacie Generalnej zakonu w Rzymie. W tym samym roku otwarto przy nim nowicjat kamiliański. W 1937 roku zakonnicy wydzierżawili od Donnersmarcków willę na Karłuszowcu, gdzie założyli Dom Studiów. Wykładowcami byli ojcowie z klasztoru tarnogórskiego. Z braku kadry profesorskiej nie działał on jednak długo i wraz z nowicjatem i juwenatem został przeniesiony do Włocławka.

Sanatorium dla żołnierzy

W czasie II wojny światowej w Domu św. Jana znalazły się pomieszczenia szpitala – sanatorium dla rannych żołnierzy niemieckich. Po wojnie dawna lecznica dla alkoholików funkcjonowała pod nazwą „Szpital Ojców Kamilianów w Tarnowskich Górach”. Było tak do 1949 roku, gdy władze państwowe odebrały ją zakonnikom. Przez lata mieścił się tam Szpital Miejski nr 2. Z czasem obiekt powrócił w ręce prawowitych właścicieli i od 1 sierpnia 1999 roku działa jako Szpital św. Kamila.

Pierwszym proboszczem parafii kamiliańskiej był o. Ludger Bremer, pełniący swoją posługę do 1945 roku. Jego następcami byli ojcowie: Jan Tarnowski (1945-47, 1957-58, 1977-80), Antoni Sołtysiak (1947-52), Józef Boratyn (1952-55), Eryk Kołodziej (1955-57), Alojzy Kurtz (1958-62), Romuald Liszczyk (1962-63), Jan Ciszewski (1963-64), Paweł Bendkowski (1963-69, 1970-77), Bogdan Boksa (1969-70), Mieczysław Tymkowski (1980-83), Jan Piontek (1983-85, 1992-98), Szymon Skawiński (1986-89), Antoni Bednarczyk (1989-92), Wojciech Węglicki (1998-2004), o. Józef Kordek.

Gdy w latach 70. liczba parafian sięgnęła 8 tysięcy, dotychczasowy kościół przyszpitalny okazał się zbyt mały. Jego rozbudowa okazała się niemożliwa, więc podjęto decyzję o wybudowaniu nowego kościoła. 25 listopada 1985 roku odbyło się poświęcenie placu budowy. Z różnych przyczyn budowa trwała bardzo długo. Wreszcie, 16 października 2004 roku ks. biskup Jan Wieczorek dokonał konsekracji nowej świątyni pod wezwaniem MB Uzdrowienie Chorych i Centrum Kamiliańskiego. Parafia kamiliańska wtedy zmieniła nazwę, a kościół św. Jana Chrzciciela i św. Kamila stał się kościołem filialnym.

Wiele szczegółowych informacji z dziejów parafii kamiliańskiej można znaleźć w „Monografii rzymskokatolickiej parafii pw. św. Jana Chrzciciela i św. Kamila w Tarnowskich Górach 1942-2002”, autorstwa o. Wojciecha Węglickiego.

Czytaj też:

Tarnowskie Góry. Zabiegi jezuitów o dusze. Skargi na Donnersmarcka

Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Tarnowskich Górach otrzymało sztandar [ZDJĘCIA]

[ZT]44587[/ZT]